Sự chuyển dịch kinh tế 'oắt con' và 'rủi ro'.

Cái rủi ro này, bên cạnh biến động của thị trường tài chính và cách "gắn bó" khác nhau giữa các nước về vàng, hay nông sản, có thể còn có lý do biến động khí hậu, thời tiết, hay xung đột địa - chính trị

Nếu 2010, ASEAN đã duyệt chương trình kết nối của khối này, thì sắp tới nó sẽ mở mang thành ASEAN +3. Chẳng hạn chỉ nội một tuyên bố sẽ dừng hay không dừng chương trình QE3 của Mỹ đã có thể làm cho thị trường tài chính rung lắc, và ảnh hưởng mạnh tới những nước như Indonesia, hay Ấn Độ, vốn những năm vừa qua có đà tăng trưởng khá nhanh, và được xem có nền tảng kinh tế vĩ mô tốt.

Bên cạnh đó, nhìn vào khu vực Châu Á - thái hoà Dương nói chung, và khu vực Đông Á nói riêng, mà Việt Nam nằm trong đó, cũng đã xuất hiện những xu thế mới rất quan trọng.

Hơn nữa, rủi ro lại đã chuyển dịch sang các nước mới nổi, đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ trong vòng một năm trở lại đây, hay Indonesia trong vài tháng trở lại đây. Bên cạnh các hiệp nghị thương mai tự do mà chúng ta đã dự, sẽ là hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), RCEP (nghĩa là ASEAN + 6), hay đối tác kinh tế toàn diện khu vực.

"Thế giới đang muốn dịch chuyển từ một thế giới mà khu vực tài chính đầy sáng tạo, song cũng quá lớn và quá "rực rỡ" để giám sát, sang một thế giới cân bằng hơn, giữa thế giới tài chính và thế giới thực, thế giới sản xuất - kinh doanh tạo ra giá trị gia tăng" Ảnh minh họa Nói thì ngắn, nhưng quá trình dịch chuyển đó còn nhiều chông gai.

Hay nếu coi môi trường là đầu vào cực kỳ quan trọng thì việc hạch toán thực sự đầy đủ, rõ ràng uổng môi trường trong sinh sản, kinh dinh vẫn là vấn đề đầy tranh biện. Các nước che đậy, Việt Nam lại. - Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra năm 2008, tổng kết lại đến nay, theo ông, có ảnh hưởng như thế nào đối với kinh tế thế giới nói chung trong thời đoạn bây giờ?   TS Võ Trí Thành:   Ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đến nay vẫn hiện hữu; bất định gia tăng, rủi ro còn lớn, và quá trình bình phục thì khó khăn hơn người ta kỳ vọng rất nhiều.

Trưng ra Việt Nam lại trưng bày "vai trò chủ đạo của kinh tế Nhà nước" ra vị trí mặt tiền, một mai sức thuyết phục các nước xác nhận mình là nền kinh tế thị trường. Chẳng hạn, dự trữ ngoại tệ của khu vực Đông Á (ASEAN + 3) đến nay là hơn 6500 tỷ USD, rất lớn; nhiều nước kiệm ước đang lớn hơn đầu tư, và đang cần các dự án đầu tư khả thi.

ASEAN còn đặt ra tầm nhìn sau 2015 nữa. Phải "tư duy lại, thiết kế lại, và xây dựng lại" như câu tuyên ngôn của Diễn đàn Davos cách đây 2 năm. Vậy Việt Nam và khu vực xung quanh Việt Nam liệu phải tính tới những chuyển dịch riêng nào nữa?   Sự hội nhập khu vực sẽ rộng và sâu hơn rất nhiều.

Nói cụ thể hơn, chả hạn, làm sao vừa giám sát, hạn chế được rủi ro tài chính, vừa vẫn tạo dư địa cho thị trường tài chính sáng tạo là không hề dễ dàng. Cách "bơm tiền này" chẳng thể kéo dài mãi; cách mà ta chắc sẽ thấy là việc giảm dần dần để tránh cú sốc cho thị trường toàn cầu. Với kinh tế toàn cầu, và cả với Việt Nam là phải thay đổi cách nghĩ, cách làm, phải cải cách. Mà đòi hỏi phải gắn với những cách tân bên trong ("sau đường biên cương") sâu sắc hơn rất nhiều.

Cái thứ ba  là nền kinh tế thế giới sẽ chuyển từ sự quá hăng say tăng trưởng thuần tuý, thiếu giá trị nhân văn, khi khoảng cách giàu nghèo ngày một lớn, sang gắn với quá trình tăng trưởng, quá trình phát triển có tính bao trùm (mọi người đều được hưởng lợi từ tăng trưởng và phát triển, xét cả dưới giác độ tiếp cận thời cơ và phân phối phúc lợi).

Rủi ro  thứ hai  là các cú sốc về giá các hàng hóa cơ bản, như nông phẩm, vàng, hay dầu mỏ vẫn rình rập. Chính nên chi, chuyện dừng, hay không dừng chính sách nới lỏng định lượng, cụ thể là chương trình QE3 vẫn còn đầy tranh biện. Người ta muốn tăng cường sáng tỏ, qui chuẩn, và khả năng giám sát để hệ thống tài chính làm tròn đúng chức năng trung gian "truyền thống" của nó là chuyển vốn từ chỗ có tiền, có hà tiện sang đầu tư tạo ra giá trị gia tăng trong nền kinh tế thực.

Tuy nhiên, trong "nguy có cơ, trong rủi có may", trong bối cảnh đó, đã thấy rõ những yếu tố hăng hái có tính xu thế. Chả hạn về bình phục kinh tế, các cuộc chữa cháy "vấn đề thanh khoản" cùng các gói kích cầu của Nhà nước (bù đắp cho sự hụt hẫng tiêu dùng và đầu tư tư nhân) của nhiều quốc gia giúp kinh tế thế giới năm 2010 xem ra có sự phục hồi khá rõ nét.

Còn ta, trong cùng một khoảng thời kì đó, vẫn loay hoay giải quyết những nhân tố căn bản của kinh tế thị trường"- PGS-TS Trần Đình Thiên. Sau khi trả giá đắt, mới nhớ ra. Nó đòi hỏi mỗi nước, kể cả Việt Nam, phải chuẩn bị cho sự chuyển dịch căn bản ấy. Cùng TS Võ Trí Thành - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) mong lại tác động của cuộc khủng hoảng nói trên tới sức khỏe nền kinh tế Việt Nam để tìm ra những giải pháp cho giai đoạn sắp tới.

Bài học "Chúng ta quên mất rằng, trong thời đại toàn cầu hóa và kinh tế tri thức, tốc độ là tính chất căn bản của phát triển" - PGS-TS Trần Đình Thiên. Chính bởi vậy, chúng ta cần phải chuẩn bị tích cực để đón nhận nó, bên cạnh câu chuyện vật lộn với những khó khăn, thách thức trước mắt.

Một trong các vấn đề sẽ được bàn trong chương trình nghị sự là việc thực hiện các kế hoạch kinh tế thời đoạn 5 năm (2010 - 2015). LTS:     Tuần tới, kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 13 sẽ khai mạc

Ngó tổng thể hơn, những rủi ro cơ bản mà kinh tế toàn cầu phải đối mặt vẫn còn nguyên. Có thể chúng ta chưa nắm bắt đầy đủ ngay, cũng có thể xu thế đó chưa tác động thật mạnh mẽ đến lo liệu hiện nay do phải vật lộn với khó khăn trước mắt, và thậm chí trong vòng một vài năm tới; nhưng đó là những điểm hăng hái, căn cơ và cơ bản.

Ông Võ Trí Thành. Thứ nhất  là hệ thống tài chính toàn cầu vẫn rất yếu. Hội nhập lần này không chỉ là câu chuyện quan thuế, tiếp cận thị trường, vấn vốn đầu tư.

Và như vậy nó tạo ra sự xứng hơn rất nhiều giữa canh tân thể chế với quá trình hội nhập. Tóm lại, dùng hợp lý nguồn lực dồi dào, phối hợp với hội nhập sâu rộng, tăng cường hiệu quả mạng sinh sản khu vực, gắn kết với chiến lược "cân đối lại tăng trưởng" là vấn đề then chốt của kinh tế khu vực.

Cái thứ hai  là sự dịch chuyển từ một nền kinh tế thế giới nói chung mang tính bóc lột và tận khai tài nguyên, sang một nền kinh tế thân thiện với môi trường và xanh hơn. Chả hạn, với Trung Quốc vốn được coi là điểm sáng để kéo đoàn tàu kinh tế thế giới đi lên trong tuổi khó khăn thì tăng trưởng cũng đã và sẽ chậm lại, và xung lực kéo trở thành kém đi.

Vậy những dịch chuyển ấy là gì?   trước tiên  là thế giới đang muốn chuyển dịch từ một thế giới mà khu vực tài chính đầy sáng tạo, song cũng quá lớn và quá "oắt con" để giám sát, sang một thế giới thăng bằng hơn, giữa thế giới tài chính và thế giới thực, thế giới sản xuất - kinh dinh tạo ra giá trị gia tăng.

Lý do?  vì chưng vẫn còn đó những vấn đề nội tại của nước Mỹ, nơi khủng hoảng bắt đầu, mặc dù đã có những dấu hiệu tích cực hơn, tỷ lệ thất nghiệp giảm, kinh tế ấm lên; nhưng câu chuyện về ngân sách, về trần nợ công vẫn còn đấy.

Kỳ 2: Một cơ hội chưa từng có cho Việt Nam     Huỳnh Phan   (thực hành)  Mời độc giả ghé thăm và đóng góp quan điểm cho trang  Fanpage   của  Tuần Việt Nam   Bài cùng tác giả:  Hàn Quốc đã thành công, ta vẫn loay hoay "Cùng một xuất hành điểm mà Hàn Quốc đã thành công.

Thứ nữa, với Châu Âu, tình hình có vẻ khá hơn tí chút so với mấy năm qua, kinh tế ít nhiều bớt ậm ạch hơn, nhưng họ không dễ có thể nhanh chóng vượt qua cuộc khủng hoảng với ngổn ngang vấn đề nợ công và tài chính khu vực. Theo dự báo gần đây, mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu 2016 khó có thể đạt được mức của 2010.

Vẫn là một khu vực rất mở ra với các thị trường then chốt như Hoa Kỳ, EU, nhưng với nguồn vốn dồi dào của mình, nó chú trọng hơn đến nhu cầu bên trong khu vực, đặc biệt là đầu tư. Dù cho như vậy, nhưng đây là những vấn đề rất nền móng của quá trình tái cấu trúc lại nền kinh tế thế giới, của tư duy phát triển.

Nhưng từ 2011 đến nay, quá trình phục hồi đầy khó khăn, và người ta cảm nhận rõ dư âm của khủng hoảng còn rất dằng dai, nặng nề.

Hay vào năm 2015 sẽ hình thành Cộng đồng kinh tế ASEAN, với sự dịch chuyển tự do về hàng hóa, dịch vụ, vốn, và cần lao có kỹ năng, cùng việc tạo ra một cơ sở sản xuất và thị trường chung. Những dự báo mới nhất của IMF, World Bank, và của nhiều tổ chức tài chính lớn khác, cho thấy từ nay tới 2016 kinh tế thế giới sẽ đi lên dần dần, nhưng chậm, thậm chí có thể rất chậm. Tiếp nữa là một sự dịch chuyển căn bản về dùng nguồn lực và phân bổ nguồn lực trong khu vực, nhất là ở Đông Á, rất gắn với chiến lược của các nước trong khu vực là "cân đối lại tăng trưởng".

Tính đánh đố hay cân xứng giữa các chính sách cho sự phát triển, tăng trưởng có tính trùm là cả câu chuyện học thuật và thực tiễn dễ đưa ra các phản tỉ dụ. Điểm này lại gắn với chương trình kết nối (hạ tầng, thể chế, con người) của khu vực. Ảnh: Huỳnh Phan Đó là bức tranh ngắn hạn về kinh tế toàn cầu. Và kiên cố những rủi ro ấy có tác động đáng kể vào các nước mới nổi và đang phát triển trong một thế giới mà chừng độ hội nhập và tốc độ chu chuyển hàng hóa, dịch vụ và vốn, đang gia tăng.

Người ta đang chờ tuyên bố của lãnh đạo APEC về chương trình nhiều năm này. Dù cho có khó khăn, tăng trưởng giảm; nhưng đây vẫn và sẽ là khu vực năng động nhất trên thế giới. Cái yếu đó lại gắn chu chuyển vốn nhanh hơn, thị trường tài chính tinh xảo, "nhãi" hơn, song vẫn rất khó đưa vào các chuẩn mực quản trị mới tốt hơn, trong khi hệ thống giám sát tài chính toàn cầu, và ngay trong từng quốc gia vẫn còn cà nhắc, thiếu hiệu lực.

Ngay cả APEC năm nay cũng đặt vấn đề về kết nối dựa trên mẫu hình kết nối ASEAN.

2013 là năm "bản lề" trong kế hoạch chung, cũng là thời khắc tròn 5 năm Việt Nam chịu tác động của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Nó động chạm đến tư duy, đến ích lợi các quốc gia, phương trình thăng bằng quyền lực giữa các quốc gia, ích các nhóm xã hội trong mỗi nước. Nó liên tưởng trực tiếp, mạnh mẽ đến sự minh bạch, cạnh tranh (hài hòa) các tiêu chuẩn và chuẩn mực.