Tiêu dùng cứu thế giới

Khi kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, nhiều nhà nước xuất khẩu trên thế giới sẽ bị tác động Trung Quốc dự định sẽ tiếp đóng góp 13% vào hoạt động kinh tế toàn cầu trong năm nay, so với chỉ 5% năm 2006. Do đó, đà tăng trưởng chậm lại của nước này sẽ tác động rất lớn đến kinh tế toàn cầu. Đông Nam Á run rẩy Tăng trưởng chậm của Trung Quốc ảnh hưởng khắp toàn cầu, nhưng Đông Nam Á mới là khu vực dễ bị thương tổn nhất. Các nước Đông Nam Á không chỉ sống nhờ sức khỏe của kinh tế Trung Quốc mà còn cả nhờ vào hiệp định thương nghiệp tự do giữa Trung Quốc với Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Hiệp nghị này đã hạ các rào cản thương mại kể từ năm 2010, giúp đẩy mạnh giao thương giữa 2 bên. Giao thương giữa Trung Quốc với 10 nước thuộc ASEAN đã tăng hơn 30 lần trong 15 năm qua, so với mức tăng chưa tới 3 lần của giao thương giữa ASEAN với Nhật hay Mỹ. Trong nhiều năm, nhu cầu hình như vô tận của Trung Quốc đối với hàng hóa đã tạo sức bật lớn cho nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á là Indonesia, vốn xuất khẩu phần lớn tài nguyên tự nhiên sang Trung Quốc. Nhu cầu từ Trung Quốc đã giúp Indonesia có 5 năm tăng trưởng hơn 6% trong 6 năm qua. Nhưng khi nhu cầu từ Trung Quốc chậm lại, giá cả hàng hóa căn bản, đặc biệt là than và dầu cọ, đã giảm mạnh trong năm qua khiến các công ty của Indonesia bắt đầu lo ngại thời vàng son đã kết thúc. Công ty than đá PT Lumbung Energi & Metal cho biết đã cắt giảm phân nửa kế hoạch tăng trưởng của trong năm nay do nhu cầu từ Trung Quốc và giá than giảm mạnh. Có đến phân nửa hàng xuất khẩu của doanh nghiệp này được xuất sang Trung Quốc. Nasir Sihotang, 55 tuổi, chủ một đồn điền dầu cọ ở Đông Sumatra, cho biết thu nhập của ông đã giảm 30% trong năm qua do giá dầu cọ giảm. “Nhu cầu từ Trung Quốc giảm mạnh nên giờ chúng tôi phải đối mặt với sinh sản thừa. Tôi đã cắt giảm ăn tiêu trong gia đình. Một số chủ đồn điền khác thậm chí còn ngừng gửi con đi học”, ông nói. Thực tiễn này đã phản ảnh vào tăng trưởng GDP quý I/2013 của Indonesia. Một số chuyên gia kinh tế còn dự định tăng trưởng Indonesia sẽ xuống dưới mức 6% lần trước nhất kể từ năm 2008. Tại Thái Lan, xuất khẩu đã giảm 5,25% trong tháng 5.2013 so với cùng kỳ năm ngoái. Các nhà xuất khẩu cao su và linh kiện máy tính nằm trong số bị tác động mạnh nhất. Thai Rubber Latex Corporation, nhà xuất khẩu cao su tự nhiên cô đặc lớn nhất thế giới, là một tỉ dụ. Tập đoàn này xuất khẩu tới hơn 50% sản lượng sang Trung Quốc. “Sau mức tăng trưởng 2 con số trong những năm gần đây, giờ chúng tôi chứng kiến doanh số không tăng thậm chí còn giảm xuống trong năm 2013”, Paitoon Wongsasutthikul, chuyên gia cố vấn cho Hội đồng Quản trị của Tập đoàn, nói. Vì tăng trưởng ở Trung Quốc chậm lại, đầu tuần qua, nhà băng Phát triển châu Á (ADB) đã hạ dự báo tăng trưởng ở các nước đang phát triển tại châu Á. ADB dự báo GDP của khu vực sẽ chỉ tăng 6,3% trong năm 2013 và 6,4% vào năm tới. Hồi tháng 4, tổ chức này dự báo mức tăng trưởng tới 6,6% năm 2013 và 6,7% năm 2014. Dịp cho ngành ôtô và lương thực Trong 30 năm qua, kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng với tốc độ làng nhàng hơn 10%/năm. Nhưng sự tăng trưởng thần tốc này lại phụ thuộc quá nhiều vào vốn đầu tư, nguyên nhân dẫn đến sự lệch lạc trên thị trường bất động sản cũng như gây bất ổn cho hệ thống tài chính nước này. Do vậy, Chính phủ mới của Trung Quốc đang thực hành hàng loạt canh tân kinh tế để đưa nền kinh tế tăng trưởng vững bền hơn theo hướng giảm phụ thuộc vào xây dựng và công nghiệp nặng và dựa nhiều hơn vào chi tiêu tiêu dùng. Để tăng sức mua trong nước, Chính phủ Trung Quốc đã tăng lương tối thiểu để người dân có thêm tiền xài và nới lỏng việc kiểm soát lãi suất để người gửi kiệm ước có thể hưởng mức lãi tốt hơn. Chính phủ cũng đưa ra các chính sách miễn giảm thuế và ưu đãi về đất đai đối với các ngành phục vụ tiêu dùng như thực phẩm và ôtô, nhưng “cạch mặt” các ngành công nghiệp nặng đang bị thừa cung lớn như sinh sản thép và đóng tàu. Thứ Hai tuần qua, Chính phủ Trung Quốc cho biết sản lượng công nghiệp đã tăng 8,9% trong tháng 6, giảm so với mức 9,2% của tháng 5. Đầu tư tài sản một mực tăng 20,1% trong 6 tháng đầu năm so với dự báo 20,2%. Trái lại, tiêu pha tiêu dùng đã tăng trưởng tốt khi doanh số bán sỉ tăng lên 13,3% trong tháng 6, so với 12,9% của tháng 5. Rõ ràng, mô hình tăng trưởng mới của Trung Quốc đã tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa căn bản (như than, dầu) trên thế giới. Tuy nhiên, nó cũng mang đến cơ hội cho các doanh nghiệp sản xuất ôtô và lương thực. Nhà bán sỉ áo xống lớn nhất châu Á, Fast Retailing (Nhật), chủ chuỗi cửa hàng Uniqlo, cho biết người tiêu dùng Trung Quốc vẫn tiêu pha thẳng tay để mua áo xống của Hãng và Hãng đang mở thêm các cửa hàng tại nước này. Ngành ôtô cũng tăng trưởng tốt. Lượng ôtô bán ra tại Trung Quốc đã tăng 12% trong 6 tháng đầu năm nay, lên 10,7 triệu chiếc. Các nhà sinh sản ôtô cũng dự báo mức tăng trưởng doanh số cao trong 6 tháng còn lại. Đó là lý do tháng 7 này, SK Group của Hàn Quốc đã ký thỏa thuận trị giá 160 triệu USD để thành lập một liên doanh pin dành cho ôtô điện ở Bắc Kinh. Tại Nam Phi, dù rằng nhu cầu của Trung Quốc đối với crôm và mangan đã giảm, nhưng các quan chức nước này kỳ vọng điều đó sẽ được bù đắp bởi nhu cầu cao về lương thực tăng. “Chúng tôi đang tập kết vào việc đáp ứng nhu cầu tăng lên về lương thực tại nước này”, Theo de Jager, Phó Chủ tịch Agri SA, một hiệp hội các nhà nông ở Nam Phi, cho biết. Mặc dầu cơ hội là có nhưng giới chuyên gia kinh tế lo ngại các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ bị buộc phải thải hồi lao động, khiến nhu chuồng chồ dùng tại đây giảm mạnh. Ngày nay, các nhà điều hành chính sách Trung Quốc đều kiên tâm thực hiện các canh tân kinh tế, cho dù điều đó có nghĩa họ ưng mức tăng trưởng kinh tế chậm hơn trong ngắn hạn. Cho nên, câu hỏi được nhiều người quan hoài là nền kinh tế phải chấp nhận tăng trưởng chậm hơn trong bao lâu nữa trước khi Chính phủ Trung Quốc quyết định can thiệp để xúc tiến tăng trưởng. Wei Yao, chuyên gia kinh tế tại ngân hàng Societe Generale, cho biết mặc cho con số tăng trưởng quý II yếu ớt, chính quyền Bắc Kinh cũng sẽ không tung ra các gói kích thích mới. Còn các chuyên gia kinh tế tại nhà băng Nhật Nomura, cho biết xác suất 30% là tăng trưởng sẽ thấp hơn mức 7% trong 6 tháng cuối năm nay. Điều đó có nghĩa nền kinh tế thế giới, đặc biệt là các nhà nước Đông Nam Á, sẽ phải chịu trận thêm một thời gian nữa. (Tổng hợp)