Thực hư Mỹ “xoay trục” sang Châu Á

Tổng thống Obama đã xác định rằng Mỹ sẽ tham gia Hội nghị thượng đỉnh Đông Á hàng năm ở cấp nguyên thủ quốc gia. Nếu được đo bằng thời kì các quan chức cấp cao của Mỹ công du Châu Á, chính sách “xoay trục” này đang được hăng hái thực thi. Cố vấn An ninh quốc gia Tom Donilon từng tả “tái thăng bằng ở Châu Á” là “một chiến lược toàn diện, đa chiều nhằm củng cố liên minh, làm sâu sắc quan hệ đối tác với các cường quốc mới nổi; xây dựng mối quan hệ ổn định, hăng hái và xây dựng với Trung Quốc; trao quyền cho các tổ chức khu vực và góp phần xây dựng một cấu trúc kinh tế khu vực có thể duy trì thịnh vượng chung”. Ông Donilon nói thêm: “Đây là những rường cột của chiến lược Mỹ và tái thăng bằng có nghĩa là dành thời gian, công sức và nguồn lực cấp thiết để các bên đạt được lợi quyền của mình”. Người ta tự hỏi có gì mới trong việc thực hành chính sách xoay trục sang Châu Á của chính quyền Obama? Đây là câu hỏi đặc biệt quan yếu, nhất là khi các quan chức Mỹ tuyên bố sự cần thiết phải quan tâm nhiều hơn đến Châu Á, kể từ khi có Sáng kiến Chiến lược Đông Á năm 1990. Chính sách Châu Á của chính quyền Obama cho đến nay vẫn nhấn mạnh đến chủ nghĩa đa phương và ưu tiên cao dành cho khu vực Đông Nam Á. Điều này đã được minh chứng bằng nhiều biện pháp chính sách, bao gồm cả việc ký kết Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ASEAN, bổ dụng Đại sứ Mỹ trước tiên tại ASEAN và cam kết cử quan chức bộ cao cấp (kể cả tổng thống) để tham dự một loạt hội nghị khu vực. Cố vấn Donilon nhấn mạnh "các mặt hàng có giá trị nhất ở Washington” là "thời kì của tổng thống”. Theo ông, Tổng thống Obama đã dành nhiều “nguồn tài nguyên” này cho khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. Tổng thống Obama đã xác định rằng Mỹ sẽ tham gia Hội nghị thượng đỉnh Đông Á hàng năm ở cấp nguyên thủ quốc gia và tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-ASEAN. Tổng thống Obama ông đã gặp gỡ song phương với hầu hết các nhà lãnh đạo ở Đông Nam Á, hoặc ở trong khu vực hoặc ở Washington. Ông Obama cũng đã can hệ với Trung Quốc ở mức độ chưa từng có, trong đó có 12 cuộc gặp trực diện (cựu) Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào. Lê Chân (theo Diplomat)