Làm du lịch tại hệ thống thư viện: Giấc mơ xa vời!

Dịch vụ đơn điệu Ngoài một thư viện nhà nước, hiện Việt Nam có 63 thư viện tỉnh, TP, gần 600 thư viện cấp quận, huyện, hơn 6.000 thư viện, phòng đọc sách ở các xã, phường, thôn, bản. Gắn kết với TVCC còn có khoảng 10.000 tủ sách pháp luật, hàng ngàn điểm bưu điện - văn hóa xã, phường. Đấy là chưa kể hàng vạn thư viện thuộc các dài, ngành nghề… Song buồn là hầu hết các thư viện đều hoạt động không hiệu quả, thậm chí có nơi lặng lẽ.. Đắp chiếu. Các độc giả sách, báo tại Thư viện Hà Nội. Ảnh: Hải Linh Nhìn thực trạng này, nhiều người chép miệng "đổ lỗi" cho sự lấn lướt của văn hóa nghe nhìn, sự phát triển của công nghệ thông báo và truyền thông. Như Lê Thị Mai - sinh viên Đại học Sư phạm Hà Nội san sớt: "Em trọ xa nên đến thư viện trường đọc sách rất mất thời kì, việc tìm và mượn sách cũng mất cả tiếng đồng hồ. Thế nên, em thường buông thông tin trên internet, chỉ những tài liệu nào duy nhất thư viện trường có em mới lên mượn đọc". Không phủ nhận những tác động đó, song cũng phải chính trực cầu mong, các sản phẩm dịch vụ của TVCC vẫn "dậm chân" mãi ở sự nghèo nàn, đơn điệu. Phương thức phục vụ còn thụ động, chưa đáp ứng được nhu cầu đa dạng và luôn đổi thay của người sử dụng. Đơn cử như số bản sách tính trên đầu người dân ở các TVCC chỉ mới đạt 0,4 cuốn/người, dù cho trong chiến lược phát triển, ngành văn hóa đặt đích 0,8 cuốn sách/người dân vào năm 2015 và 1 cuốn/người dân vào năm 2020. Ngóng một hệ thống hiện đại Thực tế cho thấy, nhiều nước trên thế giới đã thu lời từ việc khai thác hệ thống TVCC làm du lịch. Ví như ở Anh, thư viện là nơi cung cấp thông tin, sách chỉ dẫn du lịch trên toàn quốc. Tòa nhà thư viện ở TP Seattle (Mỹ), Thư viện quốc gia Pháp… là điểm đến thu hút sự để ý trong tour du lịch của du khách. Hay ởSingapore, cán bộ thư viện nhà nước là một hướng dẫn viên về bảo tàng… Trước xu thế đó, đầu năm 2012, hệ thống TVCC ở nước ta đã được Bộ VHTT&DL tạo "cơ chế mở" để đón khách, nhưng cho đến giờ vẫn chưa có thư viện nào nhập cuộc được. Bởi, hầu hết công trình thư viện hiện giờ chưa phải là một công trình kiến trúc, văn hóa đặc sắc. Hơn nữa, các thư viện không có những bộ sưu tập đặc biệt, đề đạt đặc trưng vùng đất, con người khiến du khách phải tìm đến khảo tra, trước khi khám phá nơi họ muốn đến. Bà Nguyễn Thị dâu rượu - Vụ trưởng Vụ Thư viện (Bộ VHTT&DL) cho biết: "hầu hết thư viện cấp huyện, xã ở nước ta hiện không nằm trong trọng tâm văn hóa, nên chức năng của thư viện sẽ bị lu mờ, người dân ngại đến, nói gì đến chuyện phục vụ du khách". Theo bà, một thư viện đương đại phải là một trọng tâm sinh hoạt văn hóa của cộng đồng, phải có các dịch vụ bổ trợ phục vụ độc giả như quầy bán đồ lưu niệm, dịch vụ cà phê - sách… Bởi trong bối cảnh hiện, người dân đến thư viện vừa để đọc sách, vừa thư giãn, vừa truy cập internet để khoảng thông báo. Nếu không "đuổi kịp" và thích ứng được với nhu cầu của bạn đọc, thì người đến thư viện đã vắng sẽ ngày càng vắng. Và khi đó, giấc mơ làm du lịch sẽ vẫn mãi xa vời.